Nerwica natręctw, a właściwie zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD, obsessive-compulsive disorder) jest jednym z kilku rozpoznanych przez psychologów zaburzeń lękowych dotykającym około 2-3% populacji. Osoby cierpiące z powodu nerwicy natręctw zachowują się z pozoru zupełnie normalnie, jednak ich pewne nawyki i zwyczaje wskazują na problemy, z jakimi zmagają się na co dzień. Uporczywe myśli i kompulsje mogą znacząco wpływać na życie codzienne i utrudniać normalne funkcjonowanie. Jak jednak w praktyce wygląda życie z nerwicą natręctw i jak leczy się tego typu zaburzenia?

Czym charakteryzuje się nerwica natręctw? 

Podstawą nerwicy natręctw jest występowanie przymusowych czynności (kompulsji) i natrętnych myśli (obsesji) jednocześnie. Jeśli chory czuje, że musi coś zrobić (kompulsja), jego lęki skierowane są w stronę konsekwencji niewykonania czynności (obsesja). OCD nie jest w żaden sposób kontrolowane przez osobę chorą – człowiek cierpiący z powodu nerwicy natręctw nie może ot tak przestać wykonywania czynności kompulsywnych, bez pojawienia się jeszcze większego natłoku myśli obsesyjnych, stresu, lęku, a czasem paniki. Co jednak ważne, osoba dotknięta przez nerwicę natręctw nie musi odczuwać kompulsji i obsesji jednocześnie – myśli mogą pojawiać się niezależnie od działań kompulsywnych i odwrotnie, przymus wykonania jakiejś czynności nie musi być silnie powiązany z obsesyjnym myśleniem o tego konsekwencjach.

Wśród najczęściej występujących obsesji, z jakimi zmagają się osoby cierpiące z powodu OCD pojawiają się tematy brudu i zarazków, wątpliwości i niepewności, potrzeba symetrii i idealnej równowagi oraz agresja połączona z lękiem o skrzywdzenie kogoś lub samego siebie. Z zewnątrz szczególnie zauważalny zdaje się pierwszy z problemów – osoby z nerwicą natręctw myślą obsesyjnie o bakteriach, z jakimi zetknęli się dotykając klamkę, wsiadając do autobusu, korzystając z publicznej toalety czy trzymając telefon w ręku. Jeśli dołączą do tego czynności kompulsywne, osoby takie będą często myć ręce, stosować żele antybakteryjne, dotykać wszystkiego przez rękawiczki, chusteczki i inne warstwy ochronne, a w konsekwencji często unikać sytuacji, w których może dojść do kontaktu z brudem. 

W przypadku najczęstszych kompulsji i czynności natrętnych, osoby z OCD mogą odczuwać potrzebę ciągłego mycia rąk, liczenia, układania rzeczy, sprawdzania (np. kilkukrotnego wracania do drzwi, by upewnić się, że są zamknięte), a także bycia zapewnianym o czymś. Z perspektywy zdrowego człowieka niektóre z tych czynności mogą wydawać się normalne – każdemu zdarzy się wrócić do drzwi, by sprawdzić czy są zamknięte. Osoby cierpiące na OCD robią to jednak nie przez zapominalstwo lub nieuwagę, ale niemalże nieświadomie – potrzeba sprawdzania, często precyzyjną liczbę razy jest u nich silniejsza, niż świadomość tego, że drzwi zostały już sprawdzone i na pewno są zamknięte.

Jakie są metody leczenia nerwicy natręctw?

Próba oparcia się obsesji u osób cierpiących na nerwicę natręctw może nasilać dyskomfort i pogłębiać poczucie zmuszenia do działań kompulsywnych, które na tym etapie nie zawsze przyniosą oczekiwaną ulgę i spowodują potrzebę powtarzania czynności natrętnych. Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne prowadzą przez to często do wystąpienia depresji, ogólnego zmęczenia, poirytowania oraz pogłębiania się nerwicy natręctw. Jedynym wyjściem z sytuacji jest podjęcie odpowiedniego leczenia, choć i to, jak w wielu przypadkach problemów natury psychicznej, może wymagać czasu i nie zawsze przynosić oczekiwane rezultaty.

Dużym powodzeniem cieszy się leczenie nerwicy w ośrodku terapeutycznym. W wielu przypadkach przynosi ono znaczące efekty i wyposaża osobę w narzędzia, dzięki którymi potrafi ona łatwiej radzić sobie w codzienności po procesie terapeutycznym. 

Wśród znanych metod leczenia nerwicy natręctw należy wymienić przede wszystkim terapię behawioralną oraz farmakoterapię opierającą się głównie o leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSIRI). Leki takie stosuje się także przy depresji, jednak w leczeniu nerwicy natręctw ich dawka jest często wyższa, a efekty samego leczenia farmakologicznego mogą nie nastąpić szybko. W związku z powyższym terapia behawioralna lub poznawczo-behawioralna skupiająca się na stopniowej nauce powstrzymywania czynności natrętnych i radzenia sobie z pojawiającym się w tych sytuacjach lękiem. Dzięki terapii behawioralnej niektóre objawy z czasem zaczną wygasać, ułatwiając osobie dotkniętej OCD nieco łatwiejsze funkcjonowanie w codziennym życiu.

Leczenie nerwicy natręctw jest procesem długotrwałym, często opierającym się o stosowanie łącznie metod farmakologicznych i terapii w celu osiągnięcia jak najlepszych i trwałych rezultatów. Ostateczne rezultaty leczenia zależą indywidualnie od każdego pacjenta – zarówno psychoterapia, jak i farmakoterapia są skuteczne, choć ta pierwsza przynosi zdecydowanie lepsze, długotrwałe rezultaty i realną pomoc w walce z natrętnymi myślami i działaniami.

Jak pokonać tremę przed wystąpieniem publicznym?

Zdaniem psychologów, wystąpienia publiczne plasują się w czołówce tzw. największych stresorów, czyli czynników, które wywołują w ludziach stres. Stres... czytaj dalej