Obowiązek szczepień wiąże się z dążeniem do uzyskania maksymalnej ochrony przed zakażeniem, a w dalszej perspektywie – do zlikwidowania poszczególnych chorób zakaźnych.

Poddanie szczepieniom wysokiego odsetka osób (powyżej 90%), gwarantuje zahamowanie krążenia drobnoustroju i ochronę osób nie tylko zaszczepionych, lecz także tych, które z jakichkolwiek powodów nie zostały zaszczepione. W Polsce szczepienia obowiązkowe są realizowane według kalendarza szczepień u pacjentów do 19 roku życia oraz u osób szczególnie narażonych (np. studentów medycyny, pracowników ochrony zdrowia).

Obecnie do grupy szczepień obowiązkowych należą szczepienia przeciwko: gruźlicy, błonicy, krztuścowi, polio (poliomyelitis), odrze, śwince, różyczce, tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B) oraz zakażeniom przeciwko Haemophilus influenzae typu B (Hib). W przypadku osób z grup podwyższonego ryzyka także przeciwko: pneumokokom, ospie wietrznej, błonicy, tężcowi i wściekliźnie.

W grupie narażonej w sposób szczególny na zakażenie pneumokokami są dzieci:

• od 2 miesiąca życia do ukończenia 5 roku życia:
  • po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego, przebiegającymi z wyciekiem płynu mózgowordzeniowego,
  • zakażone HIV,
  • po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych, przed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantu ślimakowego;
• od 2 miesiąca życia do ukończenia 5 roku życia chorujące na:
  • przewlekłe choroby serca,
  • schorzenia immunologiczno-hematologiczne, w tym małopłytkowość idiopatyczną, ostrą białaczkę, chłoniaki, sferocytozę wrodzoną,
  • asplenię wrodzoną, dysfunkcję śledziony, po splenektomii lub po leczeniu immunosupresyjnym,
  • przewlekłą niewydolność nerek i nawracający zespół nerczycowy,
  • pierwotne zaburzenia odporności,
  • choroby metaboliczne, w tym cukrzycę,
  • przewlekłe choroby płuc, w tym astmę,
• od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesiąca życia, urodzone przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzone z masą urodzeniową poniżej 2500 g.

W grupie podwyższonego ryzyka na zarażenie ospą wietrzną są dzieci:

• do ukończenia 12 roku życia:
  • z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby,
  • z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji,
  • zakażone HIV,
  • przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapia;
• do ukończenia 12 roku życia z otoczenia osób określonych w powyższym punkcie, które nie chorowały na ospę wietrzną;
• do ukończenia 12 roku życia, inne niż wymienione w punktach powyżej, narażone na zakażenie ze względów środowiskowych, w szczególności narażone na zakażenie ze względu na czasowe lub stałe przebywanie we wspólnych pomieszczeniach, co umożliwia przeniesienie wirusa i wybuch ogniska epidemicznego, w tym zwłaszcza w domach opieki długoterminowej, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych.

Do grupy podwyższonego ryzyka zakażeniem błonicą, tężcem i wścieklizną zalicza się:

• pacjentów ze wskazań indywidualnych,
• osoby, które mają styczność z chorymi,
• pacjentów w zależności od sytuacji epidemiologicznej.

Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne. Jednak jeśli zdecydujesz się zastosować inne szczepionki niż te, które zostały nabyte przez ministra zdrowia, ponosisz koszt ich zakupu.

Rodzice oraz lekarz rodzinny mają obowiązek zadbać o wykonanie szczepień obowiązkowych u dzieci. Niezaszczepienie zdrowego dziecka, to zaniedbanie jego zdrowia, ponieważ naraża je na zachorowanie i ewentualne powikłania choroby zakaźnej. Każde szczepienie musi być poprzedzone wnikliwym badaniem lekarskim i kwalifikacją do jego przeprowadzenia.

Pierwsze szczepienia przeciwko gruźlicy, WZW typu B dziecko otrzymuje już w pierwszych dobach swojego życia, kiedy przebywa na szpitalnym oddziale noworodkowym. Kolejne szczepienia (przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, WZW typu B, Hemophilus influenzea typ b i ewentualnie szczepienia z grupy zalecanych), które najlepiej wykonać w 6 – 8 tygodniu życia dziecka, należy umówić w wybranej poradni. 
W razie choroby dziecko nie jest szczepione, a termin i sposób dalszego szczepienia ustala lekarz. W określonych sytuacjach ustalany jest dla dziecka Indywidualny kalendarz szczepień.

Podczas pierwszej wizyty u lekarza rodzinnego poproś, aby omówił z Tobą kalendarz szczepień i pomógł dopasować go do indywidualnych potrzeb Twojego dziecka.

Źródło: Ministerstwo Zdrowia

Eksperci alarmują: 24 proc. dzieci wychodzi do szkoły bez śniadania

Dzieci wychodzą do szkoły bez śniadania, co czwarte przyznaje, że nie jada tego posiłku każdego dnia – wynika z badania „Zdrowe żywienie a przyszłość... czytaj dalej