Depresja - objawy, przyczyny i leczenie

Każdy od czasu do czasu ma gorszy dzień, spadek nastroju i popada w apatię. To normalny stan, który nie kwalifikuje się do leczenia. Jednak jeśli ten stan się utrzymuje, powodując stopniową rezygnację z codziennej aktywności, warto lepiej przyjrzeć się swojemu samopoczuciu i odwiedzić lekarza.

Czym jest depresja?

Niektórzy chorzy opisują swoje samopoczucie jako czarną dziurę, nicość, bezsens. Nie zawsze skarżą się na wszechobecny smutek, ale przywołują uczucie pustki, apatię. Zdarza się – szczególnie u mężczyzn, że depresja wywołuje niepokój, gniew i agresję. Choroba ta odbiera także zdolność do pracy, nauki, zabawy, zakłóca sen, a poczucie bezradności bywa tak silne, że chorzy upatrują często jedyne wyjście z sytuacji w samobójstwie. 

Depresja – objawy

Jeśli kilka z wymienionych niżej objawów choroby utrzymuje się przez dłuższy czas, może to świadczyć o depresji. Najczęstsze jej symptomy, to:

• poczucie beznadziei i bezradności,
• brak zainteresowania tym, co dotychczas sprawiało przyjemność; rezygnacja z hobby,
• poczucie nieustannego zmęczenia,
• trudności z zasypianiem lub nadmierna senność,
• kłopoty z koncentracją,
• negatywne myśli trudne do opanowania,
• drażliwość, płaczliwość, agresja,
• skłonność do stosowania używek, w tym szczególnie do nadużywania alkoholu.

Depresja i myśli samobójcze

Depresja jest o tyle niebezpieczną chorobą, że w bardzo wielu przypadkach wywołuje myśli samobójcze. Rozpacz, poczucie pustki i bezradności bywają na tyle silne, że jedyną drogą ucieczki od nich wydaje się być samobójstwo.

Samobójstwo – znaki ostrzegawcze:

• mówienie o samobójstwie („będzie lepiej beze mnie”, „chcę umrzeć”),
• samookaleczanie,
• podkreślanie poczucia beznadziei, uwięzienia, pustki, niemocy,
• zainteresowanie śmiercią,
• podejmowanie ryzykownych zachowań (mogących skończyć się zgonem),
• zachowania sugerujące pożegnanie (niespodziewane telefony, odwiedziny),
• rozdawanie rzeczy osobistych, własności,
• nagła zmiana nastroju z głębokiego przygnębienia do wyciszenia i spokoju, szczęścia.

Różne oblicza depresji

Depresja często wygląda inaczej u mężczyzn i kobiet, a także u osób młodych i starszych. Świadomość tych różnic pomaga właściwie rozpoznać objawy choroby i skutecznie ją leczyć.

Depresja u mężczyzn

Normy społeczne wymagają od mężczyzn tego, żeby zawsze byli silni, zaradni, w dobrym zdrowiu i samopoczuciu. W związku z tym panowie mają problem z otwartym mówieniem o swoich dolegliwościach, które kłócą się z modelowym obrazem mężczyzny. To rodzi rozdrażnienie, gniew, a często także agresję. Oprócz tego panowie odczuwają problemy z koncentracją, snem, spadek libido, zmęczenie. Tracą zainteresowanie pracą, a hobby nie sprawia im radości. I chociaż panowie zapadają na depresję dwukrotnie rzadziej, niż kobiety, to występuje u nich większe ryzyko popełnienia samobójstwa, zwłaszcza u dojrzałych mężczyzn.

Depresja u kobiet

Jak już wspomniano, kobiety chorują na depresję dwa razy częściej, niż mężczyźni. Wiąże się to częściowo z odmienną gospodarką hormonalną. Objawy choroby są podobne, jak u panów, ale kobiety częściej przyznają się do poczucia winy i mają skłonność do objadania się.

Depresja u nastolatków

Depresja u młodzieży może przejawiać się jako nieustanne rozdrażnienie, wrogość, zły humor, spadek aktywności lub długotrwały smutek. Czasem młodzi ludzie cierpią także z powodu różnego rodzaju dolegliwości bólowych, bez wyraźnej, uzasadnionej badaniami przyczyny. Nieleczona depresja u nastolatków prowadzi do kłopotów w nauce, spadku poczucia własnej wartości, zażywania substancji psychoaktywnych oraz uzależnień od nich. Niestety zdarza się, że młodzież cierpiąca na depresję popełnia zabójstwa i samobójstwa.

Depresja u osób starszych

Depresja dotyka także ludzi starszych. Wiąże się ona wówczas najczęściej z utratą bliskiej osoby, problemami zdrowotnymi, kłopotami z samodzielnością, itp. Chorzy jednak skarżą się częściej na fizyczne dolegliwości, niż stan psychiczny, toteż trudno zdiagnozować u nich depresję. Choroba ta jest u osób starszych o tyle niebezpieczna, że wiąże się z wysokim ryzykiem popełnienia samobójstwa.

Depresja poporodowa

Wiele matek cierpi po porodzie na depresję, która wynika z nagłej zmiany hormonalnej. Zazwyczaj rozwija się szybko, tuż po porodzie, ale może wystąpić nawet do sześciu miesięcy od urodzenia dziecka.

Rodzaje depresji

Oprócz tego, że choroba może w nieco różny sposób objawiać się u kobiet, mężczyzn, młodzieży i osób starszych, to ma także swoje odmiany kliniczne.

Depresja

Depresja to stan, w którym chory popada w apatię, nie cieszy się życiem, nie odczuwa przyjemności z czynności, które dotychczas sprawiały radość. Objawy nasilają się z czasem i mogą prowadzić do prób samobójczych. Niektórzy ludzie doświadczają tylko pojedynczego epizodu depresyjnego w swoim życiu, ale zdecydowanie częściej choroba ma postać powracającego schorzenia.

Dystymia

Dystymia to nawracająca, ale łagodna forma depresji, z okresami lepszego nastroju. Objawy dystymii nie są tak silne, jak w przypadku ciężkiej depresji, ale mogą one trwać nawet latami. Przewlekła forma schorzenia sprawia, że osoba nim dotknięta nie jest w stanie w pełni korzystać z życia, cieszyć się nim, podejmować wyzwania i funkcjonować tak, by czuć satysfakcję.

Depresja dwubiegunowa

Zaburzenie dwubiegunowe, znane również jako depresja maniakalna, charakteryzują się cyklicznymi zmianami nastroju. Epizody depresji występują naprzemiennie z epizodami manii, które mogą obejmować impulsywne zachowania, nadpobudliwość, szybką mowę, bezsenność lub niewielką ilość snu. Przejścia między tymi stanami odbywają się stopniowo, a one same trwają po kilka tygodni.

Depresja sezonowa

Jesień i zima to te pory roku, w których jest mniej światła słonecznego, a to powoduje spadek nastroju. O ile u większości osób jest to całkowicie normalna reakcja, o tyle u niektórych rozwija się tzw. choroba afektywna sezonowa. Chorzy zauważają zmianę między własnym samopoczuciem latem, a jesienią czy zimą. Czują smutek, napięcie, większy stres, spadek zainteresowania dotychczasowymi aktywnościami i niechęć do spotykania się z innymi ludźmi.

Depresja – przyczyny

Depresja może być efektem braku równowagi chemicznej w mózgu. Leczenie ma na celu jej przywrócenie. Często jednak choroba jest spowodowana przez kombinację czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych, czyli: stylu życia, relacji z innymi ludźmi, umiejętności radzenia sobie ze stresem, negatywnymi emocjami. Dodatkowo istnieją pewne czynniki ryzyka, których wystąpienie naraża ludzi na depresję. Najistotniejsze to:

• samotność,
• brak wsparcia społecznego,
• stresujące doświadczenia życiowe,
• wywiad rodzinny obciążony depresją,
• kłopoty finansowe,
• traumy w dzieciństwie,
• alkohol, narkomania,
• bezrobocie,
• przewlekłe choroby.

Depresja – leczenie

Chorobę diagnozuje lekarz psychiatra, do którego można udać się na wizytę bez skierowania. Na podstawie objawów i wywiadu, dobiera określone leczenie. W związku z tym, że przyczyny depresji i jej objawy mogą być różne u poszczególnych chorych, leczenie także może być odmienne. Poza tym farmakoterapia, która sprawdza się w przypadku jednego organizmu, może nie przynosić takich samych skutków w innym. Leczenie opiera się na przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych, ale także psychoterapii, zmianie stylu życia. Ważne jest wsparcie bliskich osób i zrozumienie społeczne. Poprawę samopoczucia można zauważyć już po ok. 2-3 tygodniach przyjmowania leków, ale cały proces odzyskiwania zdrowia może trwać nawet kilka miesięcy.

Jak leczyć nerwicę natręctw?

Nerwica natręctw, a właściwie zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD, obsessive-compulsive disorder) jest jednym z kilku rozpoznanych przez psychologów... czytaj dalej