Astma jest znana od czasów starożytnych – pierwsze wzmianki o tej chorobie możemy znaleźć między innymi na staroegipskim papirusie medycznym Ebersa, a także w pismach Hipokratesa, zwanego ojcem medycyny. Dziś jest to najczęstsza choroba przewlekła w krajach rozwiniętych.

W Polsce astmę - lub jej objawy - ma blisko 4 miliony osób, jednak ponad połowa z nich nie wie o swojej chorobie. Pomimo tej ogromnej skali, wciąż wokół niej pojawia się wiele znaków zapytania. Szczególnie tajemniczą jest najcięższa postać tej choroby – astma ciężka, która dotyka według szacunków około 1500 osób, jednak jest obarczona poważnymi powikłaniami i najgorszym rokowaniem.

Astma - przyczyny schorzenia

Astmę możemy podzielić na wewnątrz (niealergiczną) i zewnątrzpochodną (alergiczną). Postać alergiczną astmy wywołują alergeny środowiskowe (głównie zarodniki pleśni, roztocze, sierść zwierząt) lub występujące w miejscu pracy. Natomiast do czynników wywołujących astmę wewnątrzpochodną zalicza się lęk, stres, gwałtowne zmiany temperatury oraz wirusy. Astma niealergiczna dotyka stosunkowo małej grupy pacjentów - około 10% wszystkich osób z astmą1 - jednak może mieć ona cięższy i bardziej utrwalony przebieg.

Astma ciężka - objawy

U większości chorych na astmę, przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia i przestrzeganiu zaleceń lekarskich, choroba nie wpływa znacząco na jakość życia. Jednak jest grupa pacjentów, którzy pomimo prawidłowego stosowania terapii wielolekowej z podawaniem maksymalnych dawek leków, nie są w stanie uzyskać kontroli astmy. U tych osób – cierpiących na astmę ciężką – objawy choroby, m.in. duszności, kaszel, lęk, ucisk w klatce piersiowej, mogą występować codziennie, zarówno w dzień jak i w nocy. Zaostrzenie choroby może pojawić się w każdym momencie, powodując, że pacjenci żyją w ciągłym strachu przed kolejnym atakiem. Jedynie dokładna diagnoza i wdrożenie nowoczesnej, odpowiedniej terapii może ograniczyć negatywny wpływ astmy ciężkiej na życie pacjentów i zapobiec wystąpieniu oraz utrwaleniu niekorzystnych skutków choroby.

Powstało wiele definicji opisujących astmę ciężką, w tym opracowane przez Europejskie Towarzystwo Oddechowe (ERS), Amerykańskie Towarzystwo Chorób Klatki Piersiowej (ATS) oraz ekspertów z Global Initiative for Asthma (GINA). W 2009 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rozpoczęła pracę nad jednolitą definicją astmy ciężkiej. Według WHO jest to astma niekontrolowana, która wiąże się z ryzykiem częstych zaostrzeń (lub śmierci) i/lub działań niepożądanych po stosowanych lekach oraz/lub przewlekłego charakteru choroby (włączając w to upośledzenie czynności płuc lub opóźnienia rozwoju płuc u dzieci).

Astma ciężka jest najrzadziej występującą postacią astmy, lecz obarczoną najpoważniejszymi powikłaniami i najgorszym rokowaniem – ryzyko hospitalizacji z powodu zaostrzeń i śmierci z powodu astmy w tej grupie jest najwyższe. Ponadto w znaczącym stopniu wpływa ona na jakość życia pacjentów, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając im pełnienie ról społecznych, w tym pracę zawodową czy hobby. Choroba wiąże się również z koniecznością częstszych wizyt w szpitalu, hospitalizacji oraz zwolnień chorobowych w porównaniu z pacjentami z astmą łagodną i umiarkowaną.

Literatura:
1. Barnes PJ. Asthma. W: Long DL, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Jameson JL, Loscalzo J, red. Harrison’s Principles of International Medicine. Wyd. XVIII. New York, NY: McGraw-Hill; 2012: 2102-2115
2. http://www.astma-alergia-pochp.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=85:wiatowy-dzie-astmy&catid=3:informacje&Itemid=10
3. Globalna Strategia Leczenia i Profilaktyki Astmy. Witryna internetowa organizacji Globalna Inicjatywa na rzecz Zwalczania Astmy, i -106. http://ginasthma.org/local/uploads/files/GINA_Report_2014_Aug12.pdf. Dostep: 12 sierpnia 2014 r.
4. Chung K, Wenzel S, Brozek J. i wsp.al. International ERS/ATS guidelines on definition, evaluation and treatment of severe asthma. (Międzynarodowe wytyczne ERS/ATS dotyczące definicji, oceny i leczenia ciężkiej astmy. Witryna internetowa Amerykańskiego Towarzystwa Chorób Klatki Piersiowej.http://www.thoracic.org/statements/resources/allergy-asthma/severe-asthma-full.pdf Dostęp: 20 września 2014 r.
5. Bousquet J, Mantzouranis E, Cruz AA i wsp. Uniform definition of asthma severity, control, and exacerbations: document presented for the World Health Organization Consultation on Severe Asthma. J Allergy Clin Immunol. 2010;126(5):926-938.
6. Holgate ST. The ENFUMOSA cross-sectional European multicentre study of the clinical phenotype of chronic severe asthma. Eur Respir J. 2003;22(3):470-477. 
7. Birnbaum HG, Ivanova JI, Yu AP i wsp. Asthma severity categorization using a claims-based algorithm or pulmonary function testing. J Asthma. 2009;46(1):67-72.

Źródło: www.dotlensiewiedza.pl

NIK o dostępności profilaktyki i leczenia chorób płuc

Dostęp do profilaktyki, diagnozowania i leczenia chorób układu oddechowego jest niewystarczający i ulegał w ostatnich latach stopniowemu pogorszeniu,... czytaj dalej