Depresja - objawy, przyczyny i leczenie

Każdy od czasu do czasu ma gorszy dzień, spadek nastroju i popada w apatię. To normalny stan, który nie kwalifikuje się do leczenia. Jednak jeśli ten stan się utrzymuje, powodując stopniową rezygnację z codziennej aktywności, warto lepiej przyjrzeć się swojemu samopoczuciu i odwiedzić lekarza.

Czym jest depresja?

Niektórzy chorzy opisują swoje samopoczucie jako czarną dziurę, nicość, bezsens. Nie zawsze skarżą się na wszechobecny smutek, ale przywołują uczucie pustki, apatię. Zdarza się – szczególnie u mężczyzn, że depresja wywołuje niepokój, gniew i agresję. Choroba ta odbiera także zdolność do pracy, nauki, zabawy, zakłóca sen, a poczucie bezradności bywa tak silne, że chorzy upatrują często jedyne wyjście z sytuacji w samobójstwie. 

Depresja – objawy

Jeśli kilka z wymienionych niżej objawów choroby utrzymuje się przez dłuższy czas, może to świadczyć o depresji. Najczęstsze jej symptomy, to:

• poczucie beznadziei i bezradności,
• brak zainteresowania tym, co dotychczas sprawiało przyjemność; rezygnacja z hobby,
• poczucie nieustannego zmęczenia,
• trudności z zasypianiem lub nadmierna senność,
• kłopoty z koncentracją,
• negatywne myśli trudne do opanowania,
• drażliwość, płaczliwość, agresja,
• skłonność do stosowania używek, w tym szczególnie do nadużywania alkoholu.

Depresja i myśli samobójcze

Depresja jest o tyle niebezpieczną chorobą, że w bardzo wielu przypadkach wywołuje myśli samobójcze. Rozpacz, poczucie pustki i bezradności bywają na tyle silne, że jedyną drogą ucieczki od nich wydaje się być samobójstwo.

Samobójstwo – znaki ostrzegawcze:

• mówienie o samobójstwie („będzie lepiej beze mnie”, „chcę umrzeć”),
• samookaleczanie,
• podkreślanie poczucia beznadziei, uwięzienia, pustki, niemocy,
• zainteresowanie śmiercią,
• podejmowanie ryzykownych zachowań (mogących skończyć się zgonem),
• zachowania sugerujące pożegnanie (niespodziewane telefony, odwiedziny),
• rozdawanie rzeczy osobistych, własności,
• nagła zmiana nastroju z głębokiego przygnębienia do wyciszenia i spokoju, szczęścia.

Różne oblicza depresji

Depresja często wygląda inaczej u mężczyzn i kobiet, a także u osób młodych i starszych. Świadomość tych różnic pomaga właściwie rozpoznać objawy choroby i skutecznie ją leczyć.

Depresja u mężczyzn

Normy społeczne wymagają od mężczyzn tego, żeby zawsze byli silni, zaradni, w dobrym zdrowiu i samopoczuciu. W związku z tym panowie mają problem z otwartym mówieniem o swoich dolegliwościach, które kłócą się z modelowym obrazem mężczyzny. To rodzi rozdrażnienie, gniew, a często także agresję. Oprócz tego panowie odczuwają problemy z koncentracją, snem, spadek libido, zmęczenie. Tracą zainteresowanie pracą, a hobby nie sprawia im radości. I chociaż panowie zapadają na depresję dwukrotnie rzadziej, niż kobiety, to występuje u nich większe ryzyko popełnienia samobójstwa, zwłaszcza u dojrzałych mężczyzn.

Depresja u kobiet

Jak już wspomniano, kobiety chorują na depresję dwa razy częściej, niż mężczyźni. Wiąże się to częściowo z odmienną gospodarką hormonalną. Objawy choroby są podobne, jak u panów, ale kobiety częściej przyznają się do poczucia winy i mają skłonność do objadania się.

Depresja u nastolatków

Depresja u młodzieży może przejawiać się jako nieustanne rozdrażnienie, wrogość, zły humor, spadek aktywności lub długotrwały smutek. Czasem młodzi ludzie cierpią także z powodu różnego rodzaju dolegliwości bólowych, bez wyraźnej, uzasadnionej badaniami przyczyny. Nieleczona depresja u nastolatków prowadzi do kłopotów w nauce, spadku poczucia własnej wartości, zażywania substancji psychoaktywnych oraz uzależnień od nich. Niestety zdarza się, że młodzież cierpiąca na depresję popełnia zabójstwa i samobójstwa.

Depresja u osób starszych

Depresja dotyka także ludzi starszych. Wiąże się ona wówczas najczęściej z utratą bliskiej osoby, problemami zdrowotnymi, kłopotami z samodzielnością, itp. Chorzy jednak skarżą się częściej na fizyczne dolegliwości, niż stan psychiczny, toteż trudno zdiagnozować u nich depresję. Choroba ta jest u osób starszych o tyle niebezpieczna, że wiąże się z wysokim ryzykiem popełnienia samobójstwa.

Depresja poporodowa

Wiele matek cierpi po porodzie na depresję, która wynika z nagłej zmiany hormonalnej. Zazwyczaj rozwija się szybko, tuż po porodzie, ale może wystąpić nawet do sześciu miesięcy od urodzenia dziecka.

Rodzaje depresji

Oprócz tego, że choroba może w nieco różny sposób objawiać się u kobiet, mężczyzn, młodzieży i osób starszych, to ma także swoje odmiany kliniczne.

Depresja

Depresja to stan, w którym chory popada w apatię, nie cieszy się życiem, nie odczuwa przyjemności z czynności, które dotychczas sprawiały radość. Objawy nasilają się z czasem i mogą prowadzić do prób samobójczych. Niektórzy ludzie doświadczają tylko pojedynczego epizodu depresyjnego w swoim życiu, ale zdecydowanie częściej choroba ma postać powracającego schorzenia.

Dystymia

Dystymia to nawracająca, ale łagodna forma depresji, z okresami lepszego nastroju. Objawy dystymii nie są tak silne, jak w przypadku ciężkiej depresji, ale mogą one trwać nawet latami. Przewlekła forma schorzenia sprawia, że osoba nim dotknięta nie jest w stanie w pełni korzystać z życia, cieszyć się nim, podejmować wyzwania i funkcjonować tak, by czuć satysfakcję.

Depresja dwubiegunowa

Zaburzenie dwubiegunowe, znane również jako depresja maniakalna, charakteryzują się cyklicznymi zmianami nastroju. Epizody depresji występują naprzemiennie z epizodami manii, które mogą obejmować impulsywne zachowania, nadpobudliwość, szybką mowę, bezsenność lub niewielką ilość snu. Przejścia między tymi stanami odbywają się stopniowo, a one same trwają po kilka tygodni.

Depresja sezonowa

Jesień i zima to te pory roku, w których jest mniej światła słonecznego, a to powoduje spadek nastroju. O ile u większości osób jest to całkowicie normalna reakcja, o tyle u niektórych rozwija się tzw. choroba afektywna sezonowa. Chorzy zauważają zmianę między własnym samopoczuciem latem, a jesienią czy zimą. Czują smutek, napięcie, większy stres, spadek zainteresowania dotychczasowymi aktywnościami i niechęć do spotykania się z innymi ludźmi.

Depresja – przyczyny

Depresja może być efektem braku równowagi chemicznej w mózgu. Leczenie ma na celu jej przywrócenie. Często jednak choroba jest spowodowana przez kombinację czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych, czyli: stylu życia, relacji z innymi ludźmi, umiejętności radzenia sobie ze stresem, negatywnymi emocjami. Dodatkowo istnieją pewne czynniki ryzyka, których wystąpienie naraża ludzi na depresję. Najistotniejsze to:

• samotność,
• brak wsparcia społecznego,
• stresujące doświadczenia życiowe,
• wywiad rodzinny obciążony depresją,
• kłopoty finansowe,
• traumy w dzieciństwie,
• alkohol, narkomania,
• bezrobocie,
• przewlekłe choroby.

Depresja – leczenie

Chorobę diagnozuje lekarz psychiatra, do którego można udać się na wizytę bez skierowania. Na podstawie objawów i wywiadu, dobiera określone leczenie. W związku z tym, że przyczyny depresji i jej objawy mogą być różne u poszczególnych chorych, leczenie także może być odmienne. Poza tym farmakoterapia, która sprawdza się w przypadku jednego organizmu, może nie przynosić takich samych skutków w innym. Leczenie opiera się na przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych, ale także psychoterapii, zmianie stylu życia. Ważne jest wsparcie bliskich osób i zrozumienie społeczne. Poprawę samopoczucia można zauważyć już po ok. 2-3 tygodniach przyjmowania leków, ale cały proces odzyskiwania zdrowia może trwać nawet kilka miesięcy.

Szczurzy pesymiści pomagają zrozumieć depresję

Czy wśród ludzi pesymiści są bardziej narażeni na depresję? Bardzo trudno to sprawdzić. Odpowiedź przybliżyć mogą jednak badania na szczurach. czytaj dalej